Celiakia – co to za choroba?
Celiakia to choroba autoimmunologiczna. Wywołuje ją spożycie glutenu u osób podatnych genetycznie. Gluten to białko występujące w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. U osób chorych na celiakię gluten inicjuje reakcję zapalną w jelitach, prowadząc do ich uszkodzenia i upośledzenia wchłaniania składników odżywczych. Więcej o glutenie przeczytasz tutaj.
Objawy celiakii
Do najczęstszych należą:
- Problemy ze strony układu pokarmowego: biegunka, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, wymioty, zgaga, utrata apetytu
- Zmiany skórne: wysypka, świąd, pokrzywka, afty w jamie ustnej
- Zaburzenia neurologiczne: zmiany w zachowaniu, bóle głowy, zmęczenie, osłabienie, problemy z koncentracją, nadpobudliwość, zaburzenia snu
- Inne objawy: anemia, niedobory witamin i minerałów, spowolniony wzrost u dzieci, osteoporoza
Objawy celiakii u dzieci mogą być różnorodne i niespecyficzne, co utrudnia ich rozpoznanie. Warto podkreślić, że mogą występować również w innych schorzeniach, dlatego w przypadku ich zaobserwowania u dziecka konieczna jest konsultacja z lekarzem
Diagnoza celiakii
Diagnoza celiakii opiera się na:
- Wywiadzie lekarskim: lekarz zapyta o objawy dziecka, historię choroby w rodzinie oraz nawyki żywieniowe.
- Badaniach krwi: diagnostykę należy rozpocząć od zbadania przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA (tTG IgA) oraz dodatkowo całkowitego poziomu przeciwciał w klasie IgA. Jeśli wartość całkowitego poziomu przeciwciał IgA jest nieprawidłowa, wówczas należy zbadać przeciwciała w klasie IgG – odpowiednio: DGP, EmA lub tTG.
- Badaniach endoskopowych jelit: gastroskopia z biopsją jelita cienkiego (w niektórych przypadkach).
Ważne! Diagnozy celiakii nie można postawić na podstawie samych badań krwi, ponieważ mogą one być dodatnie również u osób zdrowych.
Leczenie celiakii
Leczenie celiakii polega na ścisłej diecie bezglutenowej. Oznacza to całkowite wyeliminowanie z jadłospisu glutenu i wszystkich produktów, które mogą go zawierać.
Dieta bezglutenowa powinna być wprowadzona pod nadzorem doświadczonego dietetyka, który pomoże w ułożeniu zbilansowanego jadłospisu.
Pamiętaj!
Nie eliminuj glutenu z diety dziecka „na wszelki wypadek”.
Wczesne rozpoznanie i leczenie celiakii może znacznie poprawić jakość życia dziecka.
Więcej informacji na temat celiakii uzyskasz tutaj:
- Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej
Strona internetowa: https://celiakia.pl/
Forum internetowe: https://forum.celiakia.pl/
Grupy wsparcia:
- https://www.facebook.com/groups/859292428134648/
- https://www.facebook.com/groups/celiakia?locale=pl_PL
- https://www.facebook.com/celiakia/?locale=pl_PL
Bibliografia:
- https://celiakia.pl/celiakia-u-dzieci-aktualne-zasady-diagnostyki-wedlug-espghan/
- https://celiakia.pl/celiakia/celiakia/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1727/
- https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/jaka-dieta-w-celiakii-zalecenia-i-jadlospis-do-pobrania/
- https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/zalecenia-dietetycy-cdo-ncez-celiakia-2019.pdf
- https://celiakia.pl/wp-content/uploads/2020/06/celiakia-11-internet.pdf
