Sposób odżywiania ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. To, co jemy, dostarcza naszemu organizmowi paliwa, które wpływa nie tylko na nasze ciało, ale także na pracę mózgu. Zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży, gdy mózg intensywnie się rozwija, odpowiednia dieta odgrywa bardzo ważną rolę w kształtowaniu zdrowia psychicznego.
Co łączy jedzenie z nastrojem?
Mózg, jako nasz centralny komputer, potrzebuje paliwa, aby prawidłowo funkcjonować. To paliwo pochodzi z pożywienia. Różne składniki odżywcze pełnią w nim różne role. Niektóre są budulcem dla komórek nerwowych, inne regulują poziom neuroprzekaźników – substancji chemicznych odpowiedzialnych za przekazywanie informacji między neuronami.
Superbohaterowie dla naszego mózgu:
- Kwasy tłuszczowe omega-3
Te zdrowe tłuszcze, które znajdziemy w tłustych rybach (łosoś, makrela), orzechach włoskich czy nasionach chia, są niezbędne do budowy błon komórkowych neuronów. Badania wskazują, że niedobór omega-3 może przyczyniać się do zaburzeń nastroju, problemów z koncentracją i zwiększać ryzyko depresji.
- Witaminy z grupy B
Te witaminy są zaangażowane w produkcję neuroprzekaźników, takich jak serotonina, nazywana hormonem szczęścia. Ich niedobór może prowadzić do zaburzeń snu, drażliwości i obniżonego nastroju. Znajdziemy je w produktach pełnoziarnistych, mięsie, jajkach, orzechach i zielonych warzywach liściastych.
- Magnez
Ten składnik mineralny jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Niedobór magnezu może powodować lęk, problemy ze snem i depresję. Dobrym źródłem magnezu są np. nasiona dyni, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe i ciemna czekolada.
Jak złe nawyki żywieniowe wpływają na nastrój?
- Dieta bogata w cukry proste
Częste spożywanie słodkich napojów, słodyczy i produktów z białej mąki powoduje gwałtowne skoki poziomu cukru we krwi, a następnie jego spadki. Te wahania mogą prowadzić do drażliwości, zmęczenia i zaburzeń nastroju.
- Wysoko przetworzona żywność
Dieta bogata w wysoko przetworzone produkty, takie jak fast-foody, jest często uboga w witaminy, minerały i błonnik. Brak tych składników odżywczych może negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne.
- Niedożywienie i brak różnorodności w diecie
Niekontrolowane odchudzanie się lub brak różnorodności w diecie może prowadzić do niedoborów witamin i minerałów, co z kolei może powodować problemy z koncentracją, zmęczenie i zaburzenia nastroju.
Co możemy zrobić?
Zdrowy sposób odżywiania jest fundamentem dobrego samopoczucia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w świeże owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty, ryby, jajka, orzechy, może pomóc w poprawie nastroju, zwiększeniu energii i lepszej koncentracji. Należy ograniczać produkty przetworzone: słodycze, napoje słodzone, fast-foody – dostarczają one dużo kalorii, ale mało wartości odżywczych. Warto zadbać o regularne spożywanie posiłków, co pomaga utrzymać stabilny poziom cukru we krwi i zapobiega napadom głodu. Angażowanie dzieci w gotowanie może zwiększyć ich świadomość na temat zdrowych nawyków żywieniowych.
Ważne! Pamiętaj, że dieta to tylko jeden z wielu czynników wpływających na zdrowie psychiczne. W przypadku problemów ze zdrowiem psychicznym, podejrzenia depresji u dziecka, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem lub psychologiem.
Bibliografia:
- http://zywieniebezgranic.pl/wp-content/uploads/2020/10/PLAKAT_ANNA.OKAS_.pdf
- https://www.mdpi.com/2072-6643/15/19/4226
- https://www.researchgate.net/publication/354891784_Cross-sectional_associations_of_schoolchildren’s_fruit_and_vegetable_consumption_and_meal_choices_with_their_mental_well-being_a_cross-sectional_study
- http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2013/hyg-2013-3-279.pdf
